پروتکل چیست؟ انواع پروتکل ها و نقش آنها در شبکه

پروتکل چیست؟

پروتکل

پروتکل (Protocol) در مباحث کامپیوتری، شبکه، اینترنت و در کل فناوری اطلاعات، به قراردادی گفته می‌شود که شامل مجموعه ضابطه‌هایی است که امکان ارتباط بین دو نقطه (مثلاً مرورگر کاربر و وبسایت) را فراهم می‌کند به صورتی که هر طرف، منظور طرف دیگر را می‌فهمد.یعنی هر Protocol مشخص می‌کند که در کاربردش، داده‌ها چگونه قالب بندی و پارامتر بندی شوند، چگونه ارسال شوند و در سمت دیگر وقتی داده‌ها دریافت می‌شوند چه اتفاقی باید بیفتد یا اطلاعات با چه فرمی فشرده شود تا حداقل پهنای باند به کار گرفته شود، چگونه اطلاعات رمزگذاری شوند تا در مسیر انتقال کسی به آن‌ها دست نیابد، چگونه عمل خطایابی و تصحیح خطا در ارتباط و انتقال داده‌ها انجام شوند.

?انواع پروتکل‌ ها

انواع مختلفی از Protocol وجود دارد که نقش مهمی در برقراری ارتباط دستگاه‌های مختلف از طریق شبکه دارند. این پروتکل‌ها عبارتند از:

1- TCP : کنترل انتقال (Transmission Control Protocol)

2- IP : اینترنت (Internet Protocol)

3- UDP : دیتاگرام کاربر (User Datagram Protocol)

4- POP : دفتر پست (Post office Protocol)

5- SMTP : پروتکل ساده انتقال پست الکترونیکی (Simple mail transport Protocol)

6- FTP : انتقال فایل (File Transfer Protocol)

7- HTTP : انتقال ابَرمتن (Hyper Text Transfer Protocol)

8- HTTPS : انتقال ابَرمتن ایمن (Hyper Text Transfer Protocol Secure)

9- Telnet: پروتکل اینترنت برای برقراری ارتباط با میزبان‌های راه دور و پردازش محلی داده‌ها

10- Gopher: پروتکلی برای در اختیار قرار گذاشتن اطلاعات با استفاده از سیستمی از منوها، صفحات یا اتصالاتی به Telnet

?توضیحات انواع پروتکل:

?پروتکل کنترل انتقال (TCP)

Protocol ارتباطی معروفی است که برای ارتباط در سرتاسر شبکه استفاده می‌شود. این Protocol پیام را به مجموعه‌ای از بسته‌ها که از منبع به مقصد ارسال می‌شوند، تقسیم می‌کند و در مقصد مجدداً آن را به هم متصل می‌کند.
Protocol اینترنت (IP): پروتکل IP به عنوان پروتکل آدرس دهی طراحی شده است. این پروتکل اغلب با پروتکل TCP استفاده می‌شود. آدرس آی پی به مسیریابی بسته‌ها، از طریق گره های مختلف یک شبکه کمک می‌کند تا زمانی که به سیستم مقصد منتقل ‌شود. Protocol TCP/IP مشهورترین Protocol اتصال شبکه است.

?پروتکل دیتاگرام کاربر (UDP)

Protocol UDP یک Protocol ارتباطی جایگزین برای پروتکل کنترل انتقال (TCP) است که عمدتاً برای ایجاد اتصال بین برنامه‌های مختلف، با تلرانس و تاخیر پایین استفاده می‌شود.

?پروتکل دفتر پست (POP)

Protocol POP3 برای دریافت ایمیل‌های ورودی طراحی شده است.

?پروتکل ساده انتقال پست الکترونیکی (SMTP)

Protocol SMTP برای ارسال و توزیع ایمیل های ارسالی طراحی شده است.

?پروتکل انتقال فایل (FTP)

Protocol FTP به کاربران اجازه می دهد تا فایل ها را از یک ماشین به ماشین دیگر انتقال دهند. نوع فایل‌ها ممکن از نوع فایل‌های برنامه، چندرسانه‌ای، متنی، اسناد و … باشد.

?پروتکل انتقال ابَرمتن (HTTP)

Protocol HTTP برای انتقال یک ابرمتن‌ بین دو یا چند سیستم طراحی شده است. تگ های HTML برای ایجاد لینک ها استفاده می‌شوند. این لینک‌ها ممکن است به هر شکلی مانند متن یا تصاویر باشند. HTTP مبتنی بر اصول Client-server طراحی شده است که اجازه می دهد یک سیستم مشتری برای ایجاد یک درخواست، یک ارتباط با ماشین سرور برقرار کند. سرور درخواست ایجاد شده توسط مشتری را تایید می‌کند و به آن پاسخ می‌دهد.

?پروتکل انتقال ابَرمتن ایمن (HTTPS)

Protocol HTTPS یک Protocol استاندارد برای ایمن سازی ارتباط بین دو کامپیوتر در هنگام استفاده از مرورگر و یا محافظت از آن‌ها در برابر سایر داده های جمع آوری شده از سرور وب است. Protocol HTTP برای انتقال داده ها بین مرورگر سرویس دهنده (درخواست) و وب سرور (پاسخ) در فرمت Hypertext استفاده می شود تفاوت Protocol HTTPS با HTTP این است که انتقال داده‌ها در یک فرمت رمزگذاری شده انجام می‌شود. بنابراین می توان گفت که https مانع از این می‌شود که هکرها داده ها را در طول انتقال بسته‌ها، تحریف یا اصلاح کنند.

?پروتکل Telnet

Protocol Telnet مجموعه‌ای از قوانین طراحی شده برای اتصال یک سیستم با سیستم‌های دیگر است. در اینجا فرآیند اتصال ورود به سیستم از راه دور نامیده می‌شود. سیستمی که برای اتصال درخواست اتصال می‌دهد، کامپیوتر محلی است و سیستمی که اتصال را می‌پذیرد، کامپیوتر راه دور است.

?پروتکل Gopher

Protocol Gopher مجموعه ای از قوانینی است که برای جستجو، بازیابی و نمایش اسناد از سایت های ایزوله به کار می‌رود. این پروتکل نیز مبتنی بر اصل client/server است.