نرم افزار متن باز (Open Source) چیست?

Open Source چیست؟

نرم افزار متن باز به نرم‌افزارهایی می‌گویند که افراد می‌توانند در کد منبع آن‌ها تغییر ایجاد کرده و یا اشکالات (باگ) احتمالی آن‌ها را رفع کنند. این یک شیوه توسعه نرم‌افزار است که می‌تواند هم برای نرم‌افزارهای آزاد و هم برای نرم‌افزارهای با مالکیت انحصاری و تجاری به کار رود. در نرم‌افزارهای اپن سورس، کد اولیه نیز در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد و امکان اعمال تغییرات و یا سفارشی نمودن آن متناسب با خواسته استفاده کنندگان، فراهم می‌گردد. افرادی که از ایده Open Source حمایت می‌نمایند بر این اعتقاد هستند که با اجازه دادن به اشخاصی که علاقه مند به تغییر کد اولیه می‌باشند، امکان استفاده مفیدتر از برنامه فراهم و احتمال بروز خطاء در آنان، کاهش خواهد یافت.

انعطاف پذیری، هزینه پایین و گستردگی توسعه دهندگان، از ویژگی‌ ها و نکات مورد توجه در نرم‌ افزارهای متن باز برای سازمان‌ ها و برنامه نویسان است. این نوع برنامه‌ ها، دست برنامه نویسان را در توسعه یا تغییر آن‌ها باز می‌گذارد و سازمان‌ها را به هدفی که دارند نزدیک‌تر می‌ کند. در حالیکه برنامه نویسان در تعامل با نرم ‎افزار های تجاری معمولاً محدود به تغییرات سطحی هستند.

در صورتی که هدف استفاده کامل از یک راهکار باشد، هزینه پیاده سازی نرم‎افزار کمتر خواهد بود در غیر اینصورت ممکن است هزینه‌ های سفارشی کردن یک محصول اپن سورس به مراتب بیشتر از خرید یک محصول تجاری آماده باشد. عدم ضمانت و پشتیبانی فنی از موارد نگران کننده در خصوص نرم افزار های اپن سورس است. با وجود مجوز هایی که برای اعمال تغییرات و یا اصلاحات در این نوع نرم افزار ها وجود دارد، باز هم سوء استفاده‌ هایی صورت می‌‎ گیرد.

معنی واژه‌ی متن باز (Open Source)

متن باز یا Open Source اصطلاحی است که به نرم‌افزارهای متن باز ارجاع داده است. Open Source به یک جنبش و راهی برای کار تبدیل شده است که فراتر از تولید نرم‌افزار است. جنبش Open Source با استفاده از الگوی تولید غیر انحصاری نرم‌افزارهای متن باز راه‌های جدیدی را برای حل مشکلات در جوامع و صنایع ارائه می‌دهد.

کد منبع (Source Code) چیست؟

کد منبع یک نرم افزار در حقیقت بخشی از نرم افزار است که اکثر کاربران رایانه هرگز آن را نمی‌بینند و این کد است که برنامه نویسان را قادر به تعیین نحوه کار یک قطعه از نرم افزار یا یک برنامه می‌کند. برنامه نویسان به کد منبع یا کد خام برنامه‌ای که در سیستم کامپیوتری شما اجرا می‌شود دسترسی دارند و می‌توانند با افزودن ویژگی هایی به آن یا رفع بخش‌هایی که برخی از اوقات درست کار نمی‌کند، آن برنامه را بهبود ببخشند.

مزایای نرم افزار متن باز

مهمترین مزیت نرم افزارهای کدباز رایگان بودن آنهاست. شما با مراجعه به وب سایت شرکت سازنده امکان دانلود و استفاده از نرم افزار را به صورت کاملا رایگان خواهید داشت. در عین حال برای توسعه و اضافه کردن امکانات جدید میتوانید با برنامه نویسان فعال دیگر در نقاط مختلف دنیا در ارتباط باشید و نسبت به اضافه کردن ویژگی های جدید بدون اتکا به شرکت سازنده اقدام کنید.

معایب نرم افزار متن باز

مهمترین نگرانی در استفاده از نرم افزارهای کدباز عدم دریافت پشتیبانی مستقیم از جانب شرکت سازنده است. به عنوان مثال ممکن است در نرم افزار مشکلی به وجود آید که توسط شخص برنامه نویس رفع نشود و بنابراین استفاده از نرم افزار با مشکل مواجه شود.البته قبل از دانلود و استفاده از نرم افزارهای اوپن سورس به شما توصیه میشود تا با مراجعه به وب سایت های مختلف از صحت عملکرد صحیح و میزان رضایت مندی کاربران قبلی اطمینان حاصل نمایید.

قوانین اصلی نرم افزار متن باز

الف – امکان توزیع مجدد نرم افزار : نرم افزار بایستی برای ارائه به سایر کاربران بدون نیاز به پرداخت امکان استفاده و دانلود داشته باشد.
ب – کد منبع قابل دسترسی : کد سورس نرم افزار بایستی به صورت کاملا باز بدون استفاده از هیچگونه نرم افزار کد در دسترس مستقیم کاربر باشد.
ج – امکان شخصی سازی : امکان شخصی سازی و ارائه نرم افزار ویرایش شده بدون نیاز به دریافت مجوز از سازنده اصلی امکان پذیر باشد.
د – دسترسی برای عموم آزاد باشد : دسترسی به نرم افزار نبایستی برای عده ، ملیت و یا گروه خاصی محدود شود و تمامی افراد بایستی اجازه دسترسی رایگان به نرم افزار را داشته باشند.

تفاوت سیستم‌های متن‌ باز و متن‌ بسته چیست

همگی شما تصویر زیر را اگر چند سال است که با اینترنت کار می‌کنید دیده‌اید ولی زمانی که روی آن کلیک می‌کنید مشاهده می‌کنید که هیچ اتفاقی نمی‌افتد و دلیل آن این است که یاهو مسنجر سیستم متن بازی نیست و شما نمی‌توانید تغییرات دلخواه خودتان را حتی برای رفع مشکلات روزمره خود درون آن ایجاد کنید. اگر یاهو مسنجر متن‌باز بود شما می‌توانستید به مدیران یاهو یک Commits ارسال کنید و مشکل را خودتان حل کنید.

مدل توسعه‌ی برنامه‌های متن باز

یک مدل توسعه برنامه متن باز فرآیندی است که توسط یک پروژه در جامعه‌ی منبع باز برای توسعه نرم‌افزارها استفاده می‌شود. بسیاری از پروژه‌های منبع باز در GitHub میزبانی می‌شوند، جایی که می‌توانید به مخازن دسترسی پیدا کنید یا در پروژه‌های جامع شرکت کنید، Linux و Ansible و Kubernetes نمونه‌ای از پروژه‌های محبوب منبع باز هستند.

هنگامی که مشتریان از نرم‌افزار استفاده می‌کنند بازخورد ارائه می‌دهند، گزارش مشکلات را ارسال می‌کنند و با تغییر نیازهای خود ویژگی‌های اضافی درخواست می‌کنند. این ورودی راهنمای توسعه برنامه‌های متن باز است.

جمع بندی

در این مقاله از w3design سعی کردیم مفهوم نرم افزار متن باز را به ساده ترین روش برای شما بازگو کنیم .مبحث لایسنس نرم افزارها یکی از مباحث داغ در بین برنامه نویسان است. در این بین نرم افزار‌های متن باز در بین کاربران و برنامه نویسان از محبوبیت زیادی برخوردارند. این محبوبیت علاوه بر رایگان بودن به خاطر مزایای بسیاری است که این گونه نرم افزارها در اختیار کاربران می‌گذارند. پیام رسان تلگرام یکی از نرم افزارهای متن بازی است که این روزها بازار داغی در میان کاربران ایرانی دارد. همانطور که می‌بینید همه روزه نسخه‌های مختلفی از این پیام رسان محبوب در مارکت‌های موبایل در معرض دانلود قرار می‌گیرد. تجربه شما از استفاده از نرم افزارهای متن باز چیست؟ از خواندن نظرات دلگرم کننده شما خوشحال می‌شویم!