منظور از downtime چیست ؟

اگر چه بیشتر وب سایت ها و سرویس های وب برای کاهش و به حداقل رساندن خرابی ها و کاهش downtime تلاش می کنند، اما downtime اجتناب ناپذیر است. حتی غول هایی مانند گوگل و فیس بوک گاهی اوقات downtime را تجربه می کنند. امروزه تکنولوژی بهبود یافته و ارائه دهندگان دارای سیستم هایی برای کمک به رفع مشکلات و به حداقل رساندن ساعات خاموشی و downtime هستند اما گاهی اوقات شرایط پیش بینی نشده باعث خرابی می شوند.

دان تایم پیش بینی نشده و برنامه ریزی شده

دان شدن یک سیستم یا سرویس ممکن است ناشی از عوامل پیش بینی نشده‌ای باشد که بدون برنامه ریزی قبلی مانع از عملکرد صحیح سیستم شده‌اند. باگ های نرم افزاری، خطاهای انسانی، قطعی برق، مشکلات سخت افزاری، خرابی‌های ارتباطی (قطعی شبکه) و … از جمله عوامل پیش بینی نشده برای بروز این وضعیت در یک سیستم یا سرویس به شمار می‌رود.

در کنار این عوامل ممکن است برای انجام امور مرتبط با نگه داری (نظیر بروزرسانی نرم افزاری یا ارتقاء قطعات سخت افزاری) نیز سیستم با برنامه ریزی قبلی از دسترس خارج شود. در این حالت، معمولا کاربران (یا مشتریان سرویس) از پیش در جریان این تغییرات قرار می‌گیرند. البته ممکن است ارائه کننده سرویس برای جلوگیری از دان شدن سرویس از سیستم‌های جایگزین برای انجام وظایف سیستم‌هایی که در حال بروزرسانی هستند استفاده نماید.

خارج شدن سیستم از وضعیت طبیعی خود به خصوص در حالت پیش بینی نشده می‌تواند در مواردی نظیر سیستم‌های پزشکی و سلامت، بانک‌ها و سیستم‌های کنترل حمل و نقل روی کاربران و افرادی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با این سیستم‌ها در ارتباط بوده‌اند اثراتی غیرقابل جبران داشته باشد. از سوی دیگر ممکن است بسته به مدت زمان غیرقابل دسترس بودن (برای مثال یک دقیقه یا یک روز) یا زمانی که سیستم از دسترس خارج شده است (مانند زمان پیک تقاضا برای یک سرویس یا زمان‌های معمولی) خسارت ناشی از این رخداد متفاوت باشد.

داون‌تایم چه عواقبی در پی دارد؟

Downtime یک اصطلاح ذهنی و دقیقا نقطه عکس uptime است. در گذشته زمانی که مشکلات رخ می داد و سایت غیر قابل دسترس بود کاربران ساعت ها منتظر رفع مشکلات بودند اما امروزه یک لحظه قطعی هم ممکن است زیانبار باشد. به عنوان مثال:

• اگر کاربر نتواند فعالیت خود را تکمیل کند، از چشم صاحب وب سایت می بیند.
• در فروشگاه های آنلاین قطعی موجب از دست رفتن مشتری و کاهش نرخ تبدیلات خواهد شد.
• بازدیدکنندگان از قطعی پی در پی خسته می شوند. میزان بازدید کاهش می یابد.
• عملکرد وب سایت ضعیف خواهد شد.
• و…

علت عدم دسترسی یا downtime چیست ؟

اینکه دلایل downtime چیست یک چالش است! چون عوامل متعددی می توانند موجب عدم دسترسی سرویس شوند. از جمله:

1- خطای انسانی

گاهی اوقات ممکن است علت بروز مشکل یک خطای انسانی باشد. خطایی که از سوی یک شخص یا تیم سر زده می تواند کل سرویس را از دسترس خارج سازد.

2- خرابی تجهیزات

می دانید یکی از شایع‌ترین دلالیل وقوع downtime چیست ؟ خرابی تجهیزات! گاهی اوقات تجهیزات خراب موجب می شوند سرویس ها از دسترس خارج شوند. تعمیر و نگهداری سخت افزارها تنها راه به حداقل رساندن داون تایم به علت مشکلات سخت افزاری است. در سال 2010 آمازون، غول تجارت الکترونیک دچار قطعی برق شد که بخش عظیمی در اروپا تحت تأثیر قرار گرفت. با وجود اینکه برخی دلیل را نفوذ و هک می دانستند اما آمازون تاکید کرد که عدم دسترسی ناشی از خرابی سخت افزارهای دیتاسنتر بوده است.

3- حملات خرابکارانه

هکرها راه های جدید و هوشمندانه ای برای نفوذ و مزاحمت در کسب و کارها کشف می کنند. یکی از روش های رایج Distributed Denial-of-Service یا حملات DDoS است. حملات با هدف خرابکارانه و تخریب سرور انجام می شوند. درخواست ها به صورت همزمان و بارها از چندین مکان ارسال می شوند و باعث ایجاد بار اضافه در سرورهای هدف می شوند. حملات دیگری نیز وجود دارند که از سوی افراد ناشناس و با هدف تخریب انجام می شوند که گاها سررو دوام نیاورده و غیر قابل دسترسی شده و downtime به وجود می آید.

محاسبه نرخ دان تایم

همانند آپتایم، نرخ دان تایم نیز در قالب درصد زمانی که سیستم قادر به انجام فعالیت اصلی خود نبوده است یا غیرقابل دسترسی بوده است تعریف می‌شود. بسته به نوع کاربرد و اهمیت آن ممکن است حداکثر نرخ‌های مختلفی برای دان تایم (معمولا کمتر از 0.1 درصد) در توافق نامه سطح سرویس (Service Level Agreement – SLA) تضمین شود.

برای محاسبه نرخ دان تایم کافی است مجموع مدت زمانی که سیستم غیرقابل دسترس بوده یا قادر به انجام وظیفه مورد نظر نبوده را بر کل زمان مورد بررسی تقسیم کرده و نتیجه را در عدد 100 ضرب کنید. به عنوان مثال فرض کنید یک سرور میزبانی وب در طول مدت یک سال (365 روز معادل با 8760 ساعت) در مجموع تنها برای 5 ساعت به دلایل مختلفی مثل بروزرسانی های نرم افزاری، ارتقای سخت افزاری و یا رفع خطاها قابل دسترسی نباشد. به این ترتیب نرخ دانتایم مطابق محاسبه زیر چیزی حدود 57 هزارم درصد خواهد بود.

5 / 8760 x 100 = 0.057%

جمع بندی نهایی

اکنون می دانید downtime چیست و به صورت منطقی اجتناب ناپذیر است، اما سیستم های پشتیبانی با راه حل های درست و نظارت می توانند آن را به صفر نزدیک کنند. شرکت ها با مانیتورینگ و نظارت دقیق باید میزان downtime را به حداقل برسانند تا در دنیای رقابتی هاستینگ پیروز شوند.