معرفی FTP

FTP از حروف اول کلمات File Transfer Protocol تشکیل شده است و به عبارتی سرنام آن سه کلمه است، که به طور اختصار از اصطلاح ftp استفاده می شود. همانطور که از نام آن می شود فهمید، از آن برای تبادل فایل بین حساب های مختلف یک رایانه، بین یک حساب و یک رایانه شخصی و یا برای دسترسی آنلاین به بایگانی نرم افزار ها در یک شبکه استفاده می شود.

کاربرد عملی و رایج از این پروتکل یعنی اف تی پی، بیشتر زمانی است که شما قصد انتقال یک فایل را از رایانه خودتان به یک سرویس دهنده فضای میزبانی (Host) را دارید. در این زمان است که شما باید از این ابزار برای تبادل فایل استفاده کنید. مثلا شما چند فایل HTML ساخته اید و حالا قصد بارگذاری آن برای نمایش در شبکه جهانی اینترنت را دارید. در اینجاست که باید پس از تهیه یک فضای مناسب، اقدام به آپلود (Upload) آن فایل ها، بوسیله FTP به هاست خود کنید. در اینجا هم باید از یک برنامه معمولا گرافیکی هم استفاده کنید که این مورد یکی از راه های استفاده از اف تی پی است.

با استفاده از این پروتکل شما قادر هستید از امکانات زیر استفاده کنید:

• مشاهده لیست تمام پوشه های تعریف شده در اکانت کاربری FTP
• تغییر نام فایل و پوشه.
• حذف فایل یا پوشه.
• انتقال فایل و پوشه بین پوشه های مشخص.
• ایجاد پوشه و فایل جدید.
• انتقال یا آپلود فایل از کامپیوتر مبدا به سرور یا کامپیوتر مقصد.
• انتقال یا دانلود فایل از سرور FTP به کامپیوتر مقصد.

منظور از FTP Client و FTP Server چیست؟

استفاده از پروتکل اف تی پی به منظور انتقال فایل‌ها به یک سیستم دیگر، نیازمند دو پیش نیاز اصلی می‌باشد. این پیش نیازها عبارتند از :

FTP Client :

برای استفاده از FTP به منظور انتقال فایل ها، باید از نرم افزار‌های مخصوص FTP استفاده کنید. این نرم افزارها به صورت گرافیکی هستند. البته برای استفاده از این پروتکل راه‌های دیگری هم به جز استفاده از این نرم افزارها وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

FTP Server :

برای اینکه بتوانیم از این پروتکل استفاده کنیم باید نرم افزاری تحت عنوان FTP Server را بر روی سرور و یا سیستمی که قصد داریم از آن به عنوان سرور استفاده کنیم، نصب کنیم. این نرم افزار وظیفه برقراری ارتباط با کلاینت و پردازش دستورات ارسالی از سمت آن به سرور را دارد.

FTP چه کاربردی دارد؟

FTP، برای توسعه‌دهندگان وب، ابزاری است برای انتقال فایل‌ها از کامپیوتر محلی به سرور میزبان وب‌سایت. برای مثال اگر شما بخواهید سیستم مدیریت محتوا WordPress را بر روی سرور میزبان نصب کنید، برای انتقال فایل‌ها بین سرور و کامپیوتر به اف تی پی نیاز خواهید داشت.

FTP در مواردی هم برای به اشتراک‌گذاری فایل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال کاربری پس از آپلود فایل در سرور FTP، لینک دسترسی به آن را در اختیار سایر کاربران قرار می‌دهد. اگرچه این روش به اشتراک‌گذاری در دنیای سرویس‌های ابری متداول نیست اما برخی کاربران ترجیح می‌دهند تا با ایجاد میزبان (Host) برای فایل‌ها در سرور خانگی خود، سرویس FTP خود را راه‌اندازی کنند.

آدرس و نحوه دسترسی به FTP

بصورت پیش فرض با استفاده از ftp:// میتوانید روی پورت 21 و بصورت نرمال به سرور FTP مد نظر متصل شوید. از این آدرس میتوانید روی مرورگر های اینترنتی استفاده و یا با استفاده از نرم افزار های اف تی پی کلاینت که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت، به سرور اف تی پی متصل گردید.

در صورتی که بصورت passive قصد اتصال به FTP سرور را داشته باشید بصورت تصادفی و در رنج تعریف شده روی سرور از پورت 1024 به بالاتر یک پورت انتخاب و اتصال برقرار میگردد. در این حالت ابتدا با پورت 21 یک اتصال سوکت به سرور FTP ایجاد و پس از معرفی پورت Passive توسط سرویس دهنده، اف تی پی کلاینت یک سوکت با پورت معرفی شده به سرور اتصال برقرار مینماید.

امنیت در FTP

اکثر سرویس دهندگان اف تی پی از روش خاصی برای رمز نگاری اطلاعات خود استفاده نمی کنند و در زمان ورود به FTP سرویس گیرنده به سرویس دهنده اطلاعات مربوط به نام کاربری و رمز عبور به صورت متن معمولی در شبکه ارسال می گردد که در این میان افرادی که دارای نرم افزارهای packet sniffer هستند بین سرویس گیرنده و سرویس دهنده قرار گرفته و به راحتی نام کاربری رمز عبور FTP شما را سرقت می کنند به همین منظور می بایست برای حفاظت بیشتر IPsecs را رمز گذاری نمایید تا دسترسی به اطلاعات اف تی پی برای هکرها را گرفت.

مزایای استفاده از سرویس FTP برای آپلود/دانلود فایلها

مزایای آپلود فایل از طریق FTP در صورت استفاده از یک برنامه Client FTP مناسب مانند FileZilla یا CuteFTP به شرح زیر است:

1.  در صورتیکه هنگام آپلود یک فایل بزرگ از طریق اف تی پی ارتباط شما با سرور قطع گردد، معمولا حجم آپلود شده از فایل بر روی سرور حفظ گردیده و در اتصال بعدی تنها نیاز به آپلود باقیمانده حجم فایل بر روی سرور بوده و نیازی به آپلود مجددا تمامی فایل بر روی سرور نمی باشد. این موضوع در مورد دانلود یک فایل از طریق اف تی پی نیز برقرار است (همانند قابلیت از سرگیری دانلود ادامه یک فایل در برنامه های مدیریت فایل).
2. امکان آپلود/دانلود یک شاخه و تمامی محتویات آن اعم از فایلها و زیر شاخه های آن شاخه با یک کلیک بر/از روی سرور وجود دارد. در این صورت شما می توانید همانند کپی کردن یک شاخه از یک درایو به درایو دیگر در سیستم خود، یک کپی از شاخه مورد نظر را از روی سیستم شخصی خود بر روی سرور قرار دهید یا بالعکس.
3. نمایش سرعت آپلود/دانلود و حجم انتقال داده شده هر فایل و تخمین زمان باقیمانده برای آپلود/دانلود هر فایل همانند برنامه های مدیریت دانلود.
4. عدم وجود محدودیت در سایز یک فایل آپلودی. آپلود فایل از روش های دیگر مانند بخش «مدیریت فایل» کنترل پنل هاست و بخش مدیریت برنامه های مدیریت محتوا از لحاظ سایز فایل محدودیت داشته و امکان آپلود فایلهای با سایز بسیار بزرگ از این بخش ها وجود ندارد.

جمع بندی

پروتکل اف تی پی یا FTP وظیفه انتقال فایل‌ها از کامپیوتری به کامپیوتر دیگری را برعهده دارد. این پروتکل با هدف ارائه روشی استاندارد برای انتقال فایل در شبکه ای کوچک از کامپیوترها ایجاد شد. از این پروتکل برای انتقال فایل‌ها بین حساب‌های یک کامپیوتر، بین دو کامپیوتر مختلف و… در یک شبکه استفاده می‌ شود.