رابط کاربری در طراحی سایت چیست؟

رابط کاربری در طراحی سایت را این گونه میتوان تعریف کرد ،هنگامی که در یک وب سایتِ فروشگاه اینترنتی قصد ثبت نام دارید و می‌خواهید یک محصولی را خریداری کنید، در اولین قدم با تعدادی کادر مواجه می‌شوید که باید اطلاعات خود را در آن وارد کنید و سپس یک دکمه را فشار دهید تا اطلاعات شما در بانک اطلاعاتی آن سایت ذخیره گردد

این کادری که شما اطلاعاتتان را در آن وارد کردید و این دکمه‌ای که فشار دادید و بقیه اجزای گرافیکی موجود در صفحه که شما با آن تعامل دارید را رابط کاربری میگویند

به رابط کاربری در زبان انگلیسی User Interface یا UI هم می گویند و در فارسی گاهی اوقات آن را واسط کاربری هم نام می‌برند. دقت کنید رابط کاربری را باتجربه کاربری اشتباه نگیرید.

رابط کاربری جدا از بحث وب سایت در کل رابطی است بین انسان و ماشین (در اینجا منظورم از ماشین همان کامپیوتر است) حتی در ماشین‌های لباس‌شویی هوشمند که یک صفحه نمایشگر کوچک دارند و قابل برنامه ریزی نیز هستند یک رابط کاربری وجود دارد که شامل همان اجزای قابل مشاهده در صفحه نمایشگر آن و دکمه‌های روی ماشین است.

برای مثال وقتی در کامپیوترتان با کمک نرم افزار Media Player یک موسیقی را پخش می‌کنید در واقع می‌توان گفت شما به کمک محیط گرافیکی نرم افزار Media Player وقتی روی دکمه Play کلیک کرده‌اید در واقع با سخت افزار کامپیوتر ارتباط برقرار نموده‌اید و موجب شده‌اید یک موسیقی پخش شود.

حال این ارتباط را چه چیزی برقرار کرده است؟

محیط آن نرم افزار، مجموع همان دکمه‌های Play و Stop که به صورت گرافیکی قابل روئیت هستند. بنابراین آن محیط یک واسطی بوده بین شما و سخت افزار کامپیوتر به همین دلیل آن را رابط یا واسط کاربری میگوییم.

در وب سایت‌ها هم تقریباً به همین صورت است. شما با کمک اجزای گرافیکی، دکمه‌ها و آلمان‌های موجود در وب سایت یک سری کارها را انجام می‌دهید مثلاً یک دیدگاه در پایین همین مطلب ارسال می‌کنید.
آن بخش‌هایی که شما نام و ایمیل خودتان را وارد می‌کنید، آن دکمه‌ای که فشار می‌دهید، آن قسمتی که دیدگاه شما و دیگر خوانندگان به نمایش گذاشته می‌شود،
لینک‌های بالای سایت و هر بخشی که گرافیکی و قابل روئیت باشد و موجب تعامل و برقراری ارتباط بین شما و پایگاه داده یا سرور وب سایت بشود را رابط یا واسط کاربری می گوییم.

به طور کلی عناصر رابط کاربری به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

– کنترل‌های ورودی:

شامل دکمه‌ها، فیلد‌های متنی، چک‌باکس‌ها، دکمه‌های رادیویی، فیلدهای داده و …

– بخش‌های ناوبری:

شامل اسلاید‌ها، فیلدهای جستجو، تگ‌ها، آیکن‌ها و …

– بخش‌های اطلاعاتی:

شامل جعبه‌های پیام، نوار پیشرفت (Progress bar)، آگاه‌سازی‌ها و …

رابط کاربری نهایی ترکیبی از عناصر فوق می‌باشد. انتخاب نوع عناصر و چگونگی به کارگیری آن‌ها بسته به نوع رابط کاربری متفاوت خواهد بود و چیدمان مناسب عناصر بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

چرا رابط کاربری مهم است؟

از دید مدیران و طراحان وب سایت رابط کاربری واسطی است بین مدیر وب سایت و اهداف آن وب سایت؛ یعنی اگر هدف آن سایت فروش محصولات دیجیتال است بنابراین رابط کاربری واسطی می‌شود بین کاربران آن سایت و فروش محصولات دیجیتال

حال اگر آن رابط کاربری ضعیف باشد و نقش واسطه گری اش، نقش میانجی گری اش را میان کاربر و هدف به خوبی ایفا نکند آنگاه در رسیدن به هدفمان شکست خواهیم خورد

رابط کاربری ضعیف باشد یعنی چه؟

یعنی کاربر برای انجام یک کار ساده، برای خرید یک محصول زیادی پیچ و تاب بخورد و نتواند به خوبی با وب سایت تعامل داشته باشد یا به خوبی فرایند مورد نظرش را انجام دهد مثلاً فونت دکمه‌ها ریز باشد و او نتواند ببیند چه نوشته یا فرم‌های تکمیل مشخصات در مرورگر کاربر به هم بریزد و نظم و ساختار مشخصی نداشته باشد

در کل اگر رابط کاربری سایت نظر کاربر را جلب نکند و آن‌قدر مشکل داشته باشد که کاربر سریع سایت را ببندد آنگاه خواهیم گفت رابط کاربری ضعیف است

چه کسی مسئول پیاده سازی واسط کاربریِ قوی و مناسب است؟

طراح وب سایت

ویژگی‌های رابط کاربری خوب چیست؟

رابط کاربری باید به گونه‌ای باشد که هر کاربری با هر سنی که داشته باشد بتواند با وب سایت کار کند. چه یک نوجوان 12 ساله چه یک سالمند 55 ساله

واسط کاربری باید به گونه‌ای باشد که هر کاربری با هر سطح سوادی بتواند بدون مشکل با وب سایت کار کند. چه یک نفر با تحصیلات زیر دیپلم و چه یک نفر با تحصیلات تکمیلی

طراحی باید به گونه‌ای باشد که فرایندهای ارائه خدمات به کاربر با کمترین پیچیدگی باشد

رابط کاربری باید به گونه‌ای باشد که وب سایت در هر دستگاهی با هر اندازه‌ای که باز می‌شود به خوبی نمایش داده شود و کاربر بتواند به راحتی با آن کار کند (طراحی واکنش گرا)

رابط کاربری باید به گونه‌ای باشد که اگر کاربری با یک کامپیوتر و مرورگر قدیمی هم وارد سایت شد بتواند فرایند مورد نظرش را به خوبی انجام دهد

واسط کاربری باید نه زیاد شلوغ باشد و نه زیاد ساده. بلکه در عین سادگی زیبا باشد

رنگ بندی‌ها باید به گونه‌ای باشد که چشمان بازدید کننده اذیت نشود

در طراحی رابط کاربری از قواعد روانشناسی استفاده شده باشد

و موارد دیگر که طراح وب سایت طی تجربه با آن‌ها آشنا خواهد شد.