فضای منفی (Negative Space) در طراحی UI چیست؟

?فضای منفی در طراحی UI چیست؟

فضای منفی اساسا منطقه ای در طرح است که خالی مانده و ممکن است نه تنها در اطراف اشیاء موجود در طرح، بلکه بین آنها و یا درون آنها قرار داشته باشد. فضای منفی نوعی فضای تنفسی برای تمام اشیاء موجود در صفحه است. این فضا نه تنها محدوده اشیا را مشخص می کند، بلکه بر اساس اصول گشتالت ارتباط لازم را بین آنها ایجاد کرده و عملکرد بصری مؤثری را به وجود می آورد. به همین دلیل، فضای سفید یک عنصر طراحی مهم است که تأثیر زیادی بر تجربه کاربری مثبت دارد. Mads Soegaard از بنیاد طراحی تعاملی می گوید: «فضای سفید مانند یک بوم عمل می کند: پس زمینه ای که عناصر را در کنار هم قرار داده و به برجسته سازی آنها در طراحی کمک می کند».

فضای منفی را می توان اغلب در طراحی گرافیکی لوگو ها، تصویر سازی ها، پوستر ها و تایپوگرافی ها دید، جایی که به عنوان عضو فعالی از نمایش بصری عمل کرده و به برجسته تر شدن اشیاء کلیدی کمک می کند. به عنوان مثال، در تصویرسازی وبلاگ مقابل می توان دید که چگونه عنصر پس زمینه (ماه) نقش فضای منفی را بازی کرده و باعث واضح و پویا به نظر رسیدن فضانورد می شود.

در طراحی UI برای وب سایت ها و اپلیکیشن های تلفن همراه، فضای منفی عامل مهم کاربردپذیری و قابلیت پیمایش بالا در رابط کاربری(UI) است. فضای منفی در اطراف عناصر موجود در طرح، فضای ماکرو نیز نامیده می شود در حالی که فضای بین و داخل آنها فضای میکرو نام دارد.

?تفاوت بین فضای سفید(White Space) و فضای منفی(Negative Space) چیست؟

پاسخ کوتاه است؛ تفاوتی ندارد. این اصطلاحات را می توان به راحتی به جای هم استفاده کرد.چرا این پدیده با دو اصطلاح متفاوت نام گذاری شده است؟ اگر برای این کلمات ریشه یابی کنید، پاسخ به آن آسان است. اصطلاح «فضای سفید» از طراحی چاپی(Print design) می آید، زمانی که صفحات اکثرا سفید بوده و در نتیجه کل فضای موجود در اطراف، بین یا داخل حروف یا نمادها و همچنین اطراف تصاویر را فضای سفید تشکیل می داد.

امروزه استفاده از این واژه در طراحی هیچ ارتباطی با رنگ سفید ندارد: بلکه به جای رنگ، در مورد فضای خالی است. اصطلاح «فضای منفی» ریشه در عکاسی دارد: یک عکس شامل فضای مثبت(اشیاء موجود) و فضای منفی(پس زمینه) است.باید به خاطر داشت که فضای منفی در طراحی وب نباید فقط سفید باشد، بلکه شما می توانید از هر رنگ، بافت، الگو یا تصویر پس زمینه ای استفاده کنید.

?چرا Negative Space اهمیت دارد؟

تصور کنید که به یک اتاق پر از وسایل مختلف وارد شدید. وسایلی مانند قفسه ها، جعبه ها، کیسه ها، دسته های کتاب و لباس، و یک میز پر از وسیله های مختلف. آیا درچنین شرایطی قادر به تمرکز هستید؟ آیا واقعا به تمام این وسایل نیاز دارید؟ آیا قادر به پیدا کردن وسیله مورد نظر خود هستید و چه مدت زمان می برد تا آن را پیدا کنید؟ خب، این دقیقا همان احساس کاربران در هنگام ورود به یک صفحه خالی از فضای منفی است.

ممکن است برخی مراجعین یا طراحان خواهان قرار دادن تعداد زیادی از عناصر و ویژگی ها در یک صفحه باشند و با خود تصور کنند که این امر برای مشتریان مفید خواهد بود. اما اشتباه نکنید: در واقع، کاربران در یک لحظه به همه چیز نیاز ندارند. حتی عناصر بیشمار بدون وجود فضای کافی باعث افزایش قابل توجه حواس پرتی می شوند؛ وجود اطلاعات و عناصر تعاملی بیش از حد که اکثرا کاربران حتی نیازی به آن ندارند، باعث تلاش بیشتر آنها برای یافتن مطالب مورد نیاز می شود. همانطور که آرون والتر می گوید: “اگر همه چیز برای جلب نظر مخاطبین فریاد بزند، صدای هیچ کدام شنیده نمی شود”.

از جمله مزایای یک رویکرد طراحی متفکرانه متمایل به فضای منفی(Negative Space)، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پشتیبانی از قابلیت اسکن شدن صفحه (کاربران تک تک متون موجود در صفحه را نمی خوانند بلکه فقط آن ها را مرور می کنند.)
تقویت سلسله مراتب بصری یا Visual Hierarchy
بالابردن قابلیت مشاهده ارتباط بین عناصر و درک طبیعی آن بدون نیاز به امکانات اضافی مانند جدول، قاب یا پیکان
فراهم کردن فضای کافی و مرتب به نظر رسیدن صفحه
جلب تمرکز کاربر بر عناصر اصلی و کاهش سطح حواس پرتی
افزودن استایل و ظرافت به صفحه